توسط : محسن بذرپور، کارشناس ارشد کشاورزی، با هشدار نسبت به تشدید بحران کمآبی در کشور اعلام کرد: تداوم آبیاریهای سنتی و برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی، نهتنها کشاورزی ایران را با بنبست مواجه کرده، بلکه در صورت بیتوجهی به آبیاری نوین، در سالهای نهچندان دور تأمین آب شرب مردم نیز با چالش جدی روبهرو خواهد شد.
محسن بذرپور در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی«ساوج نما»، درباره وضعیت بحرانی منابع آبی کشور و راهکارهای فوری برای نجات بخش کشاورزی باتوجه به کاهش شدید نزولات جوی در سالهای اخیر گفت:
متأسفانه همه استانهای کشور، حتی استانهای شمالی، با مشکل کمآبی و تنشهای آبی درگیر هستند. از یک طرف نزولات جوی و نعمتهای خدادادی چند سالی است که افت شدیدی پیدا کرده و از طرف دیگر، برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی بهویژه از دهه شصت به بعد طرف، باعث شده سفرههای آب زیرزمینی از دسترس خارج شوند.
بذرپور تأکید کرد: این دو عامل در کنار هم، تنش آبی و مشکلات زیستمحیطی بسیار زیادی ایجاد کرده است.
این کارشناس کشاورزی، جایگزینی آبیاری سنتی با روشهای نوین را مهمترین راهکار مدیریت بحران دانست و عنوان کرد: ما میتوانیم با بهینهسازی شرایط آبیاری مزارع، برداشتهای تنظیمشده و اصولی، این چالشها را مدیریت کنیم. آبیاریهای سنتی و قدیمی باید با آبیاریهای نوین و امروزی جایگزین شود؛ یعنی آبیاری قطرهای، کشتهای گلخانهای، کشتهای هیدروپونیک و آبکشت. این روشها مصرف آب را به شکل چشمگیری کاهش میدهند.
وی با انتقاد از ادامه روش غرقآبی در بسیاری از باغات کشور افزود: الان باغاتی که در سطح شهرستانها و اکثر نقاط کشور داریم، به روش غرقآبی آبیاری میشوند. حجم بسیار زیادی آب وارد زمین میشود و میلیونها لیتر همینطور هدر میرود. اگر بتوانیم با احداث استخرهای ذخیره آب و حتی سدهای کوچک جلوی بعضی رودخانهها، آب را ذخیره کنیم و بهتدریج با آبیاری قطرهای یا بارانی مزارع و باغات را آبیاری کنیم، عملکرد در واحد سطح چندین برابر روش غرقآبی خواهد شد.
بذرپور ایجاد نگرش جدید در کشاورزان را ضروری دانست و اظهار کرد: این نگرش باید در کشاورزان ما ایجاد شود که به سمت آبیاری نوین بروند. این کار نیازمند همکاری مشترک کشاورز و مسئولین است. نباید بار این تغییر فقط بر دوش یک طرف باشد. هم برای کشاورز سخت و پرهزینه است و هم برای دولت. اما میتوان با ارائه وامهای بلندمدت یا حتی کمکهای بلاعوض، کشاورزان را برای تبدیل مزارع به سیستم آبیاری نوین یاری کرد.
وی با هشدار نسبت به آیندهای تاریک در صورت ادامه روند کنونی گفت: همانطور که در ابتدای صحبت بیان شد، ما با کمبود بارش مواجه هستیم و اگر همین منوال پیش برویم، چند سال دیگر واقعاً آب شرب هم برای خودمان کم خواهیم داشت، چه برسد به اینکه بخواهیم کشاورزیمان را گسترش دهیم یا سطح زیر کشت را بالا ببریم.
این کارشناس کشاورزی با ابراز تأسف از وضعیت معیشتی کشاورزان بیان کرد: کشاورزان ما الان واقعاً با مشکلات معیشتی روبهرو هستند. گاهی اراضی حاصلخیز خود را قطعهبندی و میفروشند چون چارهای ندارند. وقتی با آنها صحبت میکنیم و میگوییم از آبیاری قطرهای استفاده کنید، میگویند بودجه نداریم. وقتی میگوییم از روش غرقآبی استفاده نکنید، میپرسند پس ما چه کار باید بکنیم؟ شما راهکار بدهید. واقعاً حق با آنها است. وقتی پای درد دل این عزیزان مینشینیم، میبینیم مشکل عمیقاً وجود دارد.
وی افزود: تنشهای آبی را میتوان با روشهای علمی، استفاده از کودهای پوسیده دامی و هیومیک اسیدها و حفظ رطوبت در پای ریشه کنترل کرد. راهکارهای بسیار زیادی وجود دارد، اما در این مجال نمیگنجد و نیازمند جلسات متعدد و مستمر است تا به جمعبندی خوب و منظمی برسیم.
بذرپور در پایان پیشنهادهای عملی خود به مسئولین را اینگونه جمعبندی کرد: پیشنهاد من به مسئولین عزیز این است که بیش از پیش در احداث سدها، لولهای کردن نهرها و جویهای خاکی، احداث استخرهای ذخیره آب برای کشاورزان، قطرهای کردن مزارع و باغات و ارائه کمکهای بلاعوض یا وامهای بلندمدت به کشاورزان اقدام کنند تا کشاورزان بتوانند فعالیتشان را انجام دهند و از همکارانشان عقب نمانند. از طرف دیگر، خود کشاورزان هم باید رویکردشان را علمی کنند. دیگر نمیشود مثل گذشته عمل کرد. زمانی با یکی دو متر حفر چاه به آب میرسیدیم، اما الان در بسیاری از مناطق باید پنجاه متر زمین را بکنیم تا به آب برسیم.
انتهای خبر/
